Gordel van Geweld

Gordel van geweld, non-fictie, beschrijft het leven van een militair gezin in de laatste fase van het koloniale Nederlands-Indië (1932-1950). Het indringende familieverhaal laat het publiek kennis maken met een verzwegen hoofdstuk uit onze geschiedenis.

Oproep tot dialoog

Op 27 december 2019 zullen we in Nederland herdenken dat het zeventig jaar geleden is dat we de soevereiniteit aan Indonesië hebben overgedragen  (1949).

In Indonesië herdenken ze een heel ander moment: het land verklaarde zich al op 17 augustus 1945 onafhankelijk.

Tussen deze twee momenten woedde een heftige oorlog. De vraag ‘op welke dag werd Indonesië onafhankelijk?’ zorgt in Nederland nog steeds voor een ongemakkelijk gevoel.

Veel Nederlanders weten niet wat er in de nadagen van Nederlands-Indië is gebeurd. Sommigen zitten met vragen. Zij hebben een vader, een moeder, een oom of tante die ‘iets met met Indië’ heeft, ‘maar daarover nooit iets gezegd heeft’. Zij ervaren de gevolgen van dit onverwerkte verleden.

De koffers moeten open, de verhalen verteld

Trauma’s. Dat is wat veel Nederlandse families er aan hebben overgehouden. Ongetwijfeld leven deze trauma’s ook aan de Indonesische kant. Ik beperk mij in mijn boek tot de Nederlandse. In ons land is er vooral veel gezwegen. De stap van de familie Navest om hun verhaal via mij te willen vertellen, is een moedige. Want alleen als deze verhalen worden verteld, kunnen we dit verleden verwerken.

Het gaat om tal van onvertelde verhalen. Vrouwen die als ‘troostmeisjes’ in de bordelen van het Japanse leger zaten. Kinderen die stierven aan ondervoeding en geweld in de Jappenkampen. De vernederende en loodzware slavenarbeid van de krijgsgevangenen aan de spoorlijnen en vliegvelden die Japanners overal lieten aanleggen. Het sektarische geweld van de Bersiapperiode tegen Nederlandse vrouwen en kinderen, maar ook tegen Chinezen en ‘Indo’s’. De zoektocht naar verloren familie. De keiharde, meedogenloze ’Politionele Acties’ die  het antwoord op de onafhankelijkheidsverklaring waren. Een guerrillaoorlog waaraan tienduizenden jongen mannen als beroeps- of dienstplichtig militair hebben deelgenomen.

De gebeurtenissen hebben een onuitwisbare indruk achtergelaten op wie het meemaakte. Het deed ‘iets’ met ze. Het leidde tot zwijgzaamheid, drankgebruik, extreem gedrag, onbegrip en in de ergste gevallen zelfs tot geweld, moord en zelfmoord binnen gezinnen.

dialoog

Het zou goed zijn als we met elkaar in gesprek zouden gaan over wat er toen gebeurd is, zonder elkaar de rekening te willen presenteren. Een nationaal gesprek waarbij iedereen mag aanschuiven. De Molukse gemeenschap die letterlijk het schip in ging bij de dekolonisatie … de Indische gemeenschap die juist tussen wal en schip raakte, de Nederlanders die have, goed en dierbaren hebben verloren en natuurlijk de Indonesiërs. Misschien wil er zelfs wel een Japanner aanschuiven…

Waarheidscommissie

Waarom geen voorbeeld nemen aan het Zuid-Afrika van Nelson Mandela. Daar werd in 1995 een Waarheids- en Verzoenings-Commissie opgericht om afscheid te nemen van de Apartheid en samen een nieuwe weg in te slaan. De kern was ‘vergeven in ruil voor de waarheid’ door een zo compleet mogelijk beeld te schetsen van de gebeurtenissen. Uitkomst: herstel van waardigheid van alle betrokkenen.

Het Vredespaleis staat er al in Den Haag. Dat hoeven we niet eens te bouwen! Waarom gebruiken wij deze plek niet om in het reine te komen met dit verleden? Er zijn niet veel mensen meer in leven die uit eerste hand kunnen vertellen over deze periode. Maar door ons hele land zwerven dagboeken, familieverhalen en ooggetuigen-verslagen. Laten we ze bijeenbrengen om zo de talloze vragen te beantwoorden waar de tweede, derde en zelfs de vierde generatie nabestaanden mee zit.

Ik hoop dat ik met de openhartigheid van de familie Navest met mijn boek Gordel van geweld een bijdrage mag leveren aan een beter begrip van deze moeilijke periode in onze geschiedenis.

Verder Bericht

Vorige Bericht

© 2024 Gordel van Geweld

Thema door Anders Norén